Narratief
De term ‘narratief’ wijst er op dat het ‘verhaal’ een belangrijke metafoor is voor deze vorm van therapeutische gesprekken. Er wordt uitgegaan van de grote invloed van eigen verhalen van mensen, op zichzelf.
Verhalen geven vorm aan de loop van het leven. Ze zijn de bedding waardoor het leven stroomt. Narratieve therapeuten zijn zich daar zeer bewust van en luisteren bijgevolg naar verhalen die een beperkende invloed hebben op het leven van mensen. Zij zoeken naar mogelijke sporen van alternatieve verhalen die ondersteunend zouden kunnen zijn voor een bevredigend leven. Narratieve therapeuten houden in hun achterhoofd dat er niet één verhaal bestaat dat een mens of een leven kan dekken. In een levensloop en in een mens lopen vele verhaallijnen. Deze gesprekken kunnen het mogelijk maken om zulke verhaallijnen te identificeren en rijk aan betekenis te laten worden, zodat het mogelijk wordt voor mensen om van hieruit te denken, te voelen en te handelen.
Sommige verhalen oefenen negatieve effecten uit op ons leven. Narratief therapeutische gesprekken kunnen mensen helpen om de effecten van zulke verhalen op hun leven scherper in het vizier te krijgen, er stelling over in te nemen, gebaseerd op wat hen dierbaar is. Deze benadering is complexer dan deze korte beschrijving suggereert. Eén factor die de complexiteit groter maakt is dat sommige verhalen meer invloed hebben dan andere. Er is veel respect voor diversiteit, voor anders-zijn dan datgene wat ‘normaal’ of overheersend is.
Narratieve therapie is gegroeid uit het werk van Michael White en David Epston.
Binnen de narratieve therapie is een aantal leidraden ontwikkeld rond het voeren van helpende gesprekken, o.a.:
- gesprekken die helpen om problemen, kwaliteiten, hoop, intenties, enz. te externaliseren zodat men ze kan onderzoeken en er een eigen positie tegenover innemen;
- gesprekken die een rijke verhaalontwikkeling ondersteunen van helpende verhaallijnen;
- re-membering gesprekken, waarin mensen zich op een rijke manier kunnen her-verbinden met betekenisvolle personen uit hun leven;
- gesprekken die het mogelijk maken om datgene wat impliciet aanwezig is in gevoelens van wanhoop, verdriet, pijn te identificeren en op een rijke manier in verhaal te brengen;
- een context creëren voor het versterken van stappen en inzichten van mensen;
- mensen bijstaan in het stap voor stap loskomen van vertrouwde visies en het ontwikkelen van een nieuwe kijk op zichzelf en hun leven;
- gesprekken rond trauma die meerverhaligheid ondersteunen en die niet re-traumatiserend zijn, gesprekken over mislukking die helpen om op het spoor te komen wat kostbaar en dierbaar is voor mensen.